नवी दिल्ली:भारतीय रेल्वेने आपल्या प्रवासी भाड्यात बदल (Rationalisation) करण्याची घोषणा केली असून, हे नवे दर २६ डिसेंबर २०२५ पासून लागू होणार आहेत. रेल्वेने वाढता परिचालन खर्च आणि पायाभूत सुविधांच्या आधुनिकीकरणासाठी हा निर्णय घेतला आहे.
भाडेवाढीचे मुख्य तपशील:
रेल्वेने दिलेल्या माहितीनुसार, प्रवासाच्या अंतराप्रमाणे आणि श्रेणीनुसार दरवाढ खालीलप्रमाणे असेल:
उपनगरीय रेल्वे (Suburban): लोकल रेल्वेच्या भाड्यात कोणतीही वाढ करण्यात आलेली नाही.
मासिक पास (MST): मासिक पासच्या दरांमध्ये कोणताही बदल होणार नाही.
पॅसेंजर (Ordinary Class): २१५ किमी पर्यंतच्या प्रवासासाठी कोणतेही अतिरिक्त भाडे आकारले जाणार नाही. २१५ किमी पेक्षा जास्त अंतरासाठी १ पैसा प्रति किमी या दराने वाढ होईल.
मेल/एक्स्प्रेस (Non-AC): या श्रेणीसाठी २ पैसे प्रति किमी भाडेवाढ करण्यात आली आहे.
एसी क्लास (AC Class): एसी श्रेणीतील प्रवासासाठी सुद्धा २ पैसे प्रति किमी जादा मोजावे लागतील.
उदाहरणादाखल: जर एखादा प्रवासी नॉन-एसी कोचमधून ५०० किमीचा प्रवास करत असेल, तर त्याला केवळ १० रुपये अधिक द्यावे लागतील.
का घेतली ही दरवाढ?
वाढता खर्च: रेल्वेच्या मनुष्यबळाचा खर्च १,१५,००० कोटी रुपयांपर्यंत पोहोचला असून पेन्शनचा खर्च ६०,००० कोटी रुपये झाला आहे. २०२४-२५ मध्ये एकूण परिचालन खर्च २,६३,००० कोटी रुपये इतका आहे.
सुविधा आणि सुरक्षा: सुरक्षितता सुधारणे आणि नेटवर्क विस्तारण्यासाठी लागणारा निधी उभारणे हा यामागील उद्देश आहे.
अपेक्षित उत्पन्न: या भाडेवाढीमुळे रेल्वेला या वर्षी सुमारे ६०० कोटी रुपयांचे अतिरिक्त उत्पन्न मिळण्याची शक्यता आहे.
रेल्वेने स्पष्ट केले आहे की, जरी भाड्यात थोडी वाढ झाली असली तरी, गरिबांवर आणि दररोज प्रवास करणाऱ्यांवर याचा मोठा बोजा पडणार नाही याची काळजी घेण्यात आली आहे.