जोधपूर : देशातील पहिला ‘वंदे भारत स्लीपर कोच’ आता मराठवाड्यातील लातूर येथे तयार केला जात आहे. ही रेल्वे कोच निर्मिती भारतातील मोठा औद्योगिक टप्पा मानला जात असून, या कोचची देखभाल आणि दुरुस्ती मात्र राजस्थानातील जोधपूर येथे करण्यात येणार आहे.
रेल्वेच्या अधिकाऱ्यांच्या माहितीनुसार, पहिल्या स्लीपर कोचचे काम जून २६ पर्यंत पूर्ण केले जाईल. त्यानंतर हे स्लीपर कोच प्रवाशांच्या सेवेसाठी तयार होतील. सध्या लातूर येथे या कोचचे उत्पादन जलदगतीने सुरू आहे. ‘वंदे भारत’ एक्सप्रेसच्या स्लीपर आवृत्तीमुळे देशांतर्गत लांब पल्ल्याच्या प्रवासाला नवीन वेग आणि आराम मिळणार आहे.
देखभाल-दुरुस्ती साठी राजस्थानात डेपो तयार
जोधपूर येथे ‘वंदे भारत स्लीपर कोच’च्या देखभाल आणि दुरुस्तीसाठी विशेष डेपो तयार करण्याची प्रक्रिया सुरू आहे. रेल्वे बोर्डाच्या अधिकाऱ्यांनी सांगितले की, सध्या चार नवीन डेपो देशभरात उभारण्याचा प्रस्ताव आहे. हे डेपो दिल्ली, बिजनौर, मंगळुरू आणि मुंबईजवळ तयार करण्यात येतील.
या डेपोंमधून ट्रेनचे नियमित तांत्रिक तपासणी, दुरुस्ती आणि देखभाल केली जाईल. जोधपूर डेपोचे पहिले टप्पेचे काम २०२६ च्या मध्यापर्यंत पूर्ण होण्याची शक्यता आहे.
पुण्यातील कंपनीकडे कंत्राट
डेपो निर्मितीचे कंत्राट पुण्यातील नामांकित खासगी कंपनीकडे देण्यात आले आहे. या कंपनीने आधीच प्राथमिक पायाभूत सुविधा उभारण्याचे काम सुरू केले आहे. जोधपूर डेपोमध्ये कोचची तांत्रिक तपासणी, सफाई, आणि लहान-मोठ्या दुरुस्तींचे काम होईल.
‘मेक इन लातूर’चा अभिमान
लातूर रेल कोच फॅक्टरीमध्ये तयार होणाऱ्या ‘वंदे भारत स्लीपर कोच’ला ‘मेक इन लातूर’ अशी ओळख मिळाली आहे. देशातील अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाचा वापर करून हे कोच बनवले जात आहेत. या कोचमध्ये उत्तम गुणवत्ता, जास्त सुरक्षा आणि प्रवाशांसाठी अधिक आरामदायी सुविधा देण्यात आल्या आहेत.
रेल्वे अधिकाऱ्यांच्या मते, पहिल्या टप्प्यात ११० स्लीपर कोच तयार होणार असून, दुसऱ्या टप्प्यात ही संख्या २०० पर्यंत वाढवली जाणार आहे. त्यामुळे पुढील काही वर्षांत देशभरात वंदे भारत स्लीपर ट्रेनचे जाळे मजबूत होईल.
एकंदरीत, लातूर येथे तयार होणारे स्लीपर कोच आणि राजस्थानात होणारी त्यांची देखभाल ही भारतीय रेल्वेच्या आत्मनिर्भर भारत मोहिमेतील मोठी झेप ठरत आहे. ‘मेक इन लातूर’चा हा प्रकल्प मराठवाड्यासाठीही औद्योगिक विकासाचे नवे दार उघडणारा ठरणार आहे.